Bóc tách khối lượng là thuật ngữ không còn xa lạ với những người làm công việc liên quan đến kiến trúc, xây dựng,… Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có rất nhiều người hiểu sai thuật ngữ này và thiếu những kinh nghiệm cần thiết khi thực hiện việc bóc tách khối lượng.
Trong bài viết này, My House sẽ giải đáp cụ thể khái niệm bóc tách khối lượng và những kinh nghiệm bóc tách khối lượng liên quan đến bóc tách khối lượng mà bạn nên biết, một cách dễ hiểu và đơn giản nhất.
Bóc tách khối lượng là gì
Bóc tách khối lượng là xác định ra khối lượng các công tác xây dựng của công trình, hạng mục công trình trước khi chúng được thi công. Đo tính khối lượng trước khi thực hiện còn được gọi là tính tiên lượng hay đo bóc tiên lượng.
Đo bóc khối lượng theo hướng dẫn của bộ xây dựng như sau: “Là việc xác định khối lượng công tác xây dựng cụ thể được thực hiện theo phương thức đo, đếm, tính toán, kiểm tra trên cơ sở kích thước, số lượng quy định trong bản vẽ thiết kế (thiết kế cơ sở, thiết kế kttc, thiết kế bản vẽ thi công) hoặc từ yêu cầu triển khai dự án và thi công xây dựng, các chỉ dẫn có liên quan và các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng Việt Nam”
Phần mềm bóc tách khối lượng đơn giản
Hiện nay, có rất nhiều phần mềm bóc tách khối lượng hiệu quả, giúp ích rất nhiều cho kiến trúc sư và nhân công.
Trong đó, những phần mềm được sử dụng phổ biến đó là: Auto CAD, CostX, Excel, Revit,…
Phần mềm Auto CAD
Đây là phần mềm được sử dụng rất phổ biến với những ai đang làm việc liên quan đến xây dựng, kiến trúc, cơ điện tử,… Auto CAD có rất nhiều tính năng quan trọng và hữu ích đặc biệt chức năng trích xuất dữ liệu theo dạng bảng.
Việc trích xuất dữ liệu theo dạng bảng này còn được gọi là bóc tách khối lượng hay còn được gọi là BOM (Bill of Materials). Việc bóc tách khối lượng chính xác giúp ta tính toán được khối lượng công tác xây dựng, vật liệu, nhân công,… trước khi thi công theo kích thước trên bản vẽ thiết kế từ đó xác định được chi phí để hoàn thành công trình.
Trong Auto CAD có rất nhiều lệnh có thể giúp ích cho quá trình thực hiện việc bóc tách khối lượng như: Lệnh Filter, lệnh Bcount, lệnh Data Extraction, lệnh Area (AA), lệnh List (LS), lệnh Layiso
HƯỚNG DẪN NHÓM LỆNH ĐỂ BÓC TÁCH KHỐI LƯỢNG DỰ TOÁN TRONG AUTOCAD
Để cho dễ hiểu mình xin được trích video hướng dẫn của bác Than Le rất chi tiết và đầy đủ sau đây, bạn xem kỹ nhé.
Phần mềm CostX
CostX được đánh giá là một trong những phần mềm tốt nhất hiện nay trong việc bóc tách khối lượng bản vẽ 2D, 3D. Phần mềm này tính được khối lượng trên tất cả các định dạng bản vẽ: dwg, pdf, scan, hình chụp, bản vẽ 3D, v.v…Cập nhật được các bản vẽ thay đổi thiết kế.
Còn về giá: thì ngoài dữ liệu thực tế nhập vào database của chương trình sẽ lưu trữ trong hệ thống để mình cập nhật vào thư viện, ngoài ra phần mềm cũng có kho dữ liệu online & cập nhật của từng khu vực địa lý (ngoài VN).
Phần mềm Excel
Excel là phần mềm thông dụng và phổ biến hiện nay. Với nhiều tính năng ưu việt, excel được ứng dụng vào trong khá nhiều lĩnh vực, trong đó có bóc tách khối lượng.
HD bóc tách dự toán xây dựng thủ công trên Excel chi tiết 2023
Phần mềm Revit
Với các bản vẽ Autocad thì việc bóc khối lượng khá khó khăn và hầu như mọi công việc phải làm bằng tay: đo đạc chiều dài ống, đếm từng cái phụ kiện và phân rõ chủng loại,… Với Revit, mọi việc sẽ dễ dàng hơn nhiều vì Revit có chức năng tạo bảng schedule để thống kê vật tư một cách chi tiết.
REVIT 2017 MT BÓC TÁCH KHỐI LƯỢNG VÀ VẬT TƯ CÔNG TRÌNH
Phần mềm Naviswork
Navisworks đưa ra 03 sản phẩm: Navisworks Freedom, Naviswork Simulation và Navisworks Manage; những sản phẩm này cung cấp cho các Chủ đầu tư, Kỹ sư thiết kế, Nhà thầu thi công, Tư vấn quản lý… một công cụ chính xác giúp họ cộng tác, điều phối và trao đổi thông tin công việc thực sự hiệu quả hơn.
Đặc biệt, Naviswork còn hỗ trợ rất lớn trong việc bóc tách khối lượng chính xác theo đầu việc thi công và kết xuất dữ liệu hỗ trợ lập dự án.
HD bóc tách khối lượng công trình trên Naviswork
Kinh nghiệm bóc tách khối lượng
Bóc tách khối lượng là công việc khá quen thuộc với những kiến trúc sư, nhân viên thi công,… Tuy nhiên, để công việc đạt hiệu quả cao nhất và tránh được những sai sót không đáng có, bạn vẫn nên “nằm lòng” những kinh nghiệm sau đây.
Bóc phần bê tông không trừ thép hay dây buộc chiếm chỗ
Vì là không trừ thép chiếm chỗ nên nhiều khi khối lượng vữa bê tông trong thực tế dùng ít hơn rất nhiều.
Ví dụ: 1000m3 bê tông đáng ra phải dùng hết 1015m3 khối vữa (đổ bằng bơm). Tuy nhiên, thực tế đi mua vữa chỉ mua có 990m3 chẳng hạn. Điều này ko ổn nếu bạn xuất trình hóa đơn chứng từ khi quyết toán, nguyên tắc hóa đơn vẫn phải ghi đủ 1015m3.
Bóc bê tông phải trừ đi các khe co giãn, lỗ rỗng trên bề mặt kết cấu bê tông có thể tích >0,1m3
Bóc cốp pha phải trừ đi đi các phải trừ các khe co giãn, các lỗ rỗng trên bề mặt kết cấu bê tông có diện tích > 1m2
Trường hợp này tương tự trường hợp bóc bê tông thì việc dưới 1m2, chủ đầu tư vẫn có thể yêu cầu nhà thầu trừ là bình thường. Lưu ý: không trừ thì không tính cốp pha thành, nhưng đã trừ thì lại phải tính cốp pha thành.
Nếu các khe co giãn hay lỗ rỗng có diện tích bề mặt >0,5m2 thì phải trừ. Nếu <=0,5m2 thì có thể trừ hoặc không trừ vào bản tính toán.
Bóc cốp pha cột, cọc vuông BTCT đúc sẵn tính 2 mặt hay 3 mặt?
Nếu như chỉ tính hai mặt thì nhà thầu cần được tính chi phí để làm bãi đúc, tức muốn đúc được cọc thì cần phải có bãi đúc và đó là một phần chi phí để có được cọc bê tông. Như vậy, tính ván khuôn cột, cọc vuông BTCT 3 mặt là phù hợp.
Bóc tách không chia chiều cao công trình
Chiều cao quy định trong Định mức được Viện kinh tế Bộ xây dựng xác nhận là chiều cao công trình, và khi bóc tách, nếu chiều cao công trình ở mức nào thì bóc các mã hiệu ứng với chiều cao đó. Ví dụ: Tòa nhà cao 20 tầng có chiều cao 70m thì toàn bộ các mã hiệu công việc sẽ > 50m.
Phần giao nhau tính vào cấu kiện nào?
Thực ra không có một quy định nào về việc phần giao nhau giữa các kết cấu được tính vào kết cấu nào. Vì vậy, việc bóc vào đâu phụ thuộc vào quyết định của người thực hiện đo bóc.
Tuy nhiên, thường tâm lý của người lập dự toán thì tính vào đâu thuận lợi và nhanh nhất sẽ tính vào đó, tâm lý của người thi công thì tính vào đâu có lợi hơn dù trên thực tế khối lượng này không quá nhiều.
Cách bóc tách khối lượng kết cấu thép
– Khối lượng kết cấu thép phải được đo bóc, phân loại theo chủng loại thép, đặc tính kỹ thuật của thép, kích thước kết cấu, các kiểu liên kết (hàn, bu lông…), các yêu cầu kỹ thuật cần thiết khi gia công, lắp dựng, biện pháp gia công, lắp dựng (thủ công, cơ giới, trụ chống tạm khi lắp dựng kết cấu thép …).
– Khối lượng kết cấu thép được đo bóc theo khối lượng của các thanh thép, các tấm thép tạo thành. Khối lượng kết cấu thép bao gồm cả mối nối chồng theo quy định của tiêu chuẩn kỹ thuật, khối lượng cắt xiên, cắt vát các đầu hoặc các khối lượng khoét bỏ để tạo ra các rãnh, lỗ hoặc khắc hình trên bề mặt kết cấu thép mà mỗi lỗ có diện tích nhỏ hơn 0,1m2 cũng như khối lượng bu lông, đai ốc, con kê. Nhưng không bao gồm khối lượng các bu lông, chi tiết gá lắp, lắp ráp tạm thời.
– Khi tính toán diện tích sơn các bộ phận kết cấu kim loại, không tính toán chi tiết cho từng tấm nối, đinh tán, bu lông, đai ốc và các chi tiết tương tự.
– Đối với kết cấu thép có yêu cầu sơn bảo vệ trước khi lắp đặt thì khối lượng sơn được bổ sung thêm khối lượng sơn vá, dặm hoàn thiện sau khi lắp đặt.
Trên đây là những thông tin cụ thể về bóc tách khối lượng, những phần mềm thường sử dụng và kinh nghiệm bóc tách khối lượng cần thiết mà bạn nên biết trước khi bóc tách khối lượng công trình.
